miejski rezerwat zabytków
Historyczny rynek
Naturalne centrum miasta w obecnej postaci powstało pod koniec XVI wieku w wyniku przesunięcia pierwotnego rynku do bezpośredniej blizkości wejścia do zamku. W przeciągu pierwszej połowy XVII stulecia wyrosły tu szeregi renesansowych domów, wiele z nich przetrwało do dziś w praktycznie nie zmienionym kształcie…
Do grona tych najcenniejszych należy „Dům u Rytířů” (Dom u Rycerzy) z dekoracją sgraffitową i tzw. Dom kanoników (kanovnický dům). Ozdobą rynku jest fontanna z rzeźbą bogini Pomony z rogiem obfitości z początku XVIII stulecia i monumentalna rzeźba Trójcy Przenajświętszej z lat 1723- 1724. Historyczne, średniowieczne centrum miasta zostało ogłoszone Miejskim Rezerwatem Zabytków.
Mikulow powstał na starodawnym „ szlaku wiedeńskim”, prowadzącym z południa na północ. Pierwotna osada leżała poniekąd, trochę na boku, mniej więcej w miejscu dzisiejszej ulicy Česká. Obecne centrum miasta z rynkiem pod szczytem zamkowym jest dziełem dopiero XIII wiecznej kolonizacji. Jako rynek służyła nalewkowo rozszerzona ulica, na której odbywały się targi (w roku 1279 Mikulow uzyskał przywilej organizowania co tygodniowych targów), rozłożone w południowej części dzisiejszego rynku, a sięgające aż do dzisiejszej ulicy Wiedeńskiej (videnská). Zabudowa koncentrowała się wyłącznie na obwodzie placu targowego, wszystkie domy były drewniane. Dzisiejszy wizerunek miasta, z regularnym rynkiem z Kościołem św.Wacława w północnym rogu, jest wynikiem zasadniczej przebudowy miasta po wielkim porzaże w 1584 roku. Efektem przemyślanego projektu było wytworzenie strefy wejściowej na drodze do zamku, z wystawnymi mieszczańskimi domami, ratuszem i loretańskim Kościołem św. Anny. W rzeczywistości doszło do przesunięcia centrum całego miasta na północny wschód. Nowa zabudowa była prowadzona wyłącznie z cegieł i kamienia; najstarsze zachowane na rynku domy mają renesansowe korzenie i pochodzą, właśnie z czasów nowej budowy miasta. Ze starszej zabudowy miasta nie zachowało się nic, jednak na niektórych miejscach można zakładać utrzymanie pierwotnych, średniowiecznych fundamentów. Początkowym pomysłem była z największą prawdopodobnością chęć otoczenia całego rynku arkadami, umożliwiającymi niczym niezakłócone spacerowanie, również podczas niesprzyjającej pogody, jednakże zamiar ten był realizowany wyłącznie od frontu domów przylegających do zamkowego wzgórza.
Wygląd centrum miasta zasadniczo zmienił zgubny pożar dnia 14 września 1784, który pochłonął ponad 350 budynków. Pożar wzniknął nieostrożnością kucharza w budynku urzędu bankowego, który rozpalonym tłuszczem założył ogień na gnojniku sąsiedniej poczty (z drugiej strony był ratusz), odkąd ogień rozprzestrzenił się na wszystkie strony. Najbardziej ucierpiał Kościół św. Anny, który dopiero w połowie kolejnego stulenia został przekształcony na grobowiec rodziny Dietrichsteinów i sąsiadujący z nim klasztor kapucynów, przekształcony na domy mieszkalne. W ten sposób pożar, mimo szybkiej odbudowy zniszczonych obiektów, zasadniczo zmienił wygląd południowej części rynku i odcisnął na niej dzisiejszą „twarz”.
Dom u Rycerzy z dekoracją sgraffitową
Bezsprzecznie najciekawszy na rynku jest narożny dom (nr. 11), który pochodzi z okresu przed 1591 rokiem, z rogowym , czterobokim wykuszem. Na wysokości pierwszego piętra (drugie było dobudowane dopiero po połowie XIX wieku) jest on ozdobiony renesansową, sgraffitową dekoracją z motywami biblijnymi i starożytnymi, datowanymi na pierwsze ćwierćlecie XVII stulecia. Godnym uwagi jest również arkadowy króżganek w podwórzu.
Fontanna
Około roku 1700 była ona zainstalowana w górnej części rynku, w kształcie wielokątnego, kamiennego zbiornika z pryzmatycznym filarem, z podstawą w środku. Była ona źródłem wody pitnej dla mieszkańców wewnętrznej części miasta. Na filarze stoi alegoryczna rzeźba Pomony z rogiem obfitośi i tarczą z herbem Dietrichsteinów.
Rzeźba Trójcy Przenajświętszej
W dolnej części rynku wyróżnia się barokowy słup- rzeźba Trójcy Przenajświętszej z lat 1723- 1724, nazywany również czasem Słupem Morowym. Budowlę według znakomitego projektu A.J. Prennera polecił książe Walter Ksawery z Dietrichsteinów kamieniarzowi Andreasowi Steinbockowi, a rzeźbiarskie dekoracje (św. Jana Nepomucena, św. Franciszka Ksawerego i św. Karola Boromejskiego) wykonał Ignacy Lengelacher. Pomnik stojący na sześciokątnej podstawie z trzema toskańskimi kolumnami zamyka trójkątna piramida z symbolem Ducha św., stojącego na sklepieniu niebieskim, z aniołami w chmurach oraz rzeźbami Boga Ojca i Chrystusa. Słup był odrestaurowany w latach 1897 i później, w latach 1997- 1998.
Domy kanoników
W przeciwległym rogu (dom nr.4) Franciszek z Dietrichsteinów polecił na kilku istniejących parcelach wybudować jednopiętrowy dom dla kanoników mikulowksij kapituły, założonej w 1625 roku. Podczas, gdy zewnętrzna postać budynku zachowała swój pierwotny, renesansowy wygląd z fasadami zdobionym sgraffitowymi, rustykalnymi wzorami, wnętrze zostało trwale dotknięte niszczycielskim pożarem miasta w roku 1784, kiedy to budynek spłonął cały i był nastepnie postawiony od początku.
Náměstí (Rynek) 1- Ratusz
W roku 1606 Maksymilian z Dietrichsteinów sprzedał miastu na radnicę nieużywany budynek regionalnego piwowaru. Później wyposażono ratusz we wieżę, którą podobnie jak większa część całej budowy, pochłonął pożar z 1784 roku. Dzisiejsza postać ratusza pochodzi z 1929 roku.
Náměstí (Rynek) 2
Dwupiętrowy dom z przejazdem służył od 1592 roku potrzebom Urzędu Pocztowego na ważnej trasie z Brna do Wiednia. Dzisiejszy wygląd budynku jest wynikiem klasycystycznej przebudowy po pożarze w 1784 roku; dworskie, barokowe skrzydło było wykorzystane pierwotnie na stajnie. Urząd Pocztowy miał tu swoją siedzibę aż do 1914 roku. Po rekonstrukcji w drugiej połowie XX stulecia służył potrzebom ośrodka kultury, budynek był połączony z ratuszem.
Náměstí (Rynek) 3
W centrum znajduje się renesansowa karczma „ U Zajíce” (u Zająca), przebudowana po 1688 roku, od drugiej połowy XVIII wieku była siedzibą Biura Solnego i Bankowego. Z okna tego budynku, dnia 14 września 1784 roku, kucharz wylał rozpalony tłuszcz na gnojnik sąsiedniej poczty tak nieszczęśliwie, że spowodował tym jeden z najrozleglejszych pożarów w mieście, w czasie którego, spłonęło ponad 300 budynków. Po porzaże budynek podniesiono o jedno piętro i klasycystycznie przebudowano. Do 1960 roku miejsce to było siedzibą sądu rejonowego z aresztem, następnie budynek przystosowano do potrzeb Średniej Technicznej Szkoły Rolniczej.
Náměstí (Rynek) 4
Po 1625 roku Franciszek z Dietrichsteinów polecił wybudować, poprzez połączenie kilku istniejących obiektów w dolnej części rynku, w sąsiedztwie klasztoru kapucynów, jednopiętrowy dom dla członkó mikulowskiej kapituły. Podczas gdy ściany zewnętrzne budynku ze swym pierwotnym, renesansowym wyglądem, z fasadami ozdobionymi rustykalnymi, sgraffitowymi dekoracjami zostały zachowane, wnętrze zniszczył niebezpieczny pożar miasta w 1784 roku; po tym został kompleksowo odbudowany. Renowację obiekt przeszedł w 1953 roku, a w roku 2004 rozpoczęto jego kolejną, etapową odnowę.
Náměstí (Rynek) 6
W trakcie budowy loretańskiego Kościoła pod wezwaniem św.Anny w połowie XVII wieku, przy jego południowej ścianie została dobudowana zakrystia ze skarbcem na przechowywanie drogocennych przedmiotów liturgicznych i darów majątkowych dla mikulowskiej Madonny. W latach 1678- 1682 skarbiec został przebudowany i wyposażpony w artystycznie skomplikowaną dekorację sztukatorską dzieła Giovanniego Castelli, która zachowała się w niezmienionej postaci do dnia dziesiejszego, wytrzymując niszczycielski pożar miasta w 1784 roku. Reprezentacyjna sala w parterze skarbca ze sklepieniem kolebkowym i lunetami, bogato zdobionymi sztukatorskim dekorem, do dziś służy jako sala ceremonialna.
Náměstí (Rynek) 19
Mieszczański, jednopiętrowy dom stojący na dwóch średniowiecznych parcelach, wybudowany był przed 1784 rokiem przy murach miasta. Bogatą, strukturalną elewację zdobi konsola z rzeźbą św. Jerzego.
Náměstí (Rynek) 28
Dom w zachodniej części rynku, przy wejściu na teren zamku, powstał podczas budowy rynku z końcem XVI wieku. Do 1769 roku był własnością rzeźbiarza Ignacego Lengelachera (do 1769r.), autora szeregu mikulowskich rzeźb. Następnie był siedzibą urzędników mikulowskiego majątku Dietrichsteinów, po likwidacji admnistracji patrymonialnej stał się siedzibą starosty powiatowego. Dzisiejszy, klasycystyczny wygląd domu pochodzi z lat 1827- 1828 oraz rekonstrukcji w 1952 roku. Dzisiaj służy potrzebom Podstawowej Szkoły Muzycznej.
Náměstí (Rynek) 32
Mowa o dwupiętrowej, szeregowej zabudowie wyróżniającej się barokową dekoracją głównej elewacji. Na poziomie parteru fasada jest podkreślona boniowaniem (dekoracyjna obróbka krawędzi kamiennych obkładzin). Okna na obu piętrach są chronione zdobionymi, kutymi kratami gwintowanymi. Wewnątrz attyku umieszczona jest rzeźba Niepokalanej, a w jego rogu rzeźba św.Floriana. Układ parteru, obejmujący pomieszczenia z kolebkowym sklepieniem i lunetami jest pozostałością starszego, renesansowego rdzenia domu, które było rozszerzone i odrestaurowane po pożarze w 1784 roku, kiedy to przeprowadzono jego zachowaną, architektoniczną oprawę, włącznie z artystyczną dekoracją wnętrz. Budynek należy do najcenniejszych pamiątek kulturowych Mikulowa. Odnowa elewacji przebiegła w 2006 roku.
Kostelní náměstí (Plac kościelny) 9
Jeden z najstarszych budynków w Mikulowie funkcjonował już w połowie XIV wieku jako miejska łaźnia, która istaniała w tym miejscu jeszcze w 1606 roku, w czasie gdy możnowładcy sprzedali miastu sąsiedni obiekt w celu zorganizowania ratusza. Dzisiejszy plan domu zachował renesansowy układ z końca XVI wieku, powstały w wyniku rozszerzenia pierwotnej, średniowiecznej parceli. Dom został przebudowany po pożarze w 1784 roku, następnie ponownie po roku 1945 dla celów punktu sprzedaży i restauracji. We wnętrze budynku wmurowana została wieża miejskiej fortyfikacji, zlikwidowanej w latach 1836- 1837.
Brněnská 9
Późno renesansowy, szeregowy dom mieszczański z przełomu XVI i XVII stulecia zachował swój pierwotny układ. Przejazd o łukowym sklepieniu prowadzi na wewnętrzny dziedziniec, wyposażony na pierwszym piętrze w arkadowy króżganek, zasklepiony grzebieniowym sklepieniem krzyżowym. Pierwotnie dom chrześcijańskiego właściciela kupiła, za zwoleniem możnowładców w 1798 roku, gmina żydowska; dochód z jego najmu zasila fundację Davida Oppenheima w prowadzeniu klasy religijnej „bet hamidrasz“.
Galeria zdjęć
